Mâm ngũ quả ngày Tết, Cách trang trí miền Bắc - Trung - Nam
Mâm ngũ quả thường không thể thiếu được trong những ngày Tết của người
Việt. Dù giàu hay nghèo, mỗi gia đình đều cố gắng chọn mua những loại
quả tươi ngon để bày trên ban thờ gia tiên. Mâm ngũ quả ngày Tết vẫn mang một ý nghĩa chung: dâng cúng tổ tiên thể
hiện lòng hiếu thảo và ước mong những điều tốt lành trong gia sự.
Theo chuyên gia phong thuỷ Nguyễn Văn Vịnh (Trưởng khoa Khoc học cơ bản, trường Đại học Mỹ Thuật Công Nghiệp Hà Nội), sở dĩ người ta bày mâm ngũ quả (5 loại quả) vào ngày Tết là tượng trưng cho thuyết ngũ hành (sự hoà hợp giữa vạn vật, trời đất và con người). Theo thuyết ngũ hành: Kim màu trắng, Mộc màu xanh, Thủy màu đen, Hỏa màu đỏ, Thổ màu vàng. Mâm ngũ quả thường theo 5 sắc màu đó để phối trí cho phù hợp. Do trái cây ngày càng đa dạng nên mâm ngũ quả ngày càng phong phú hơn và người ta cũng không câu kệ cứng nhắc “ngũ quả” nữa mà có thể là bát, cửu, thập quả. Dù bày biện nhiều loại trái cây hơn nhưng người ta vẫn gọi là “mâm ngũ quả”.
Trên thực tế, ở mỗi một vùng miền, người ta lại có những cách bày biện mâm ngũ quả khác nhau. Để bày mâm ngũ quả thế nào cho đẹp mắt và ý nghĩa, phù hợp với đặc trưng của vùng miền, Blog xin chia sẻ cách trang trí mâm ngũ quả ngày Tết 3 miền Bắc - Trung - Nam nhé!
Mâm ngũ quả ngày Tết miền Bắc
Ở miền Bắc, mâm ngũ quả được sắp xếp theo 5 sắc màu tượng trưng cho mong ước được ngũ phúc: giàu có, sang trọng, sống lâu, khỏe mạnh, bình yên. Và dựa theo thuyết Ngũ hành, mâm ngũ quả miền Bắc thường trưng bày 5 loại quả có 5 màu khác nhau như: mận, đào hoặc lê màu trắng (Kim); chuối/táo màu xanh (Mộc); hồng xiêm hoặc nho đen, mận màu đen (Thủy); hồng hoặc táo tây, ớt màu đỏ (Hỏa); bưởi hoặc phật thủ, cam, quýt màu vàng (Thổ).
Có nhiều gia đình bày cả trái đu đủ để tượng trưng cho sự no đủ, sung túc, đủ đầy cho gia đình trong năm mới. Tất cả những loại quả này đều trọng sự tươi ngon, mát lành, không hư hỏng.
Mâm ngũ quả ngày Tết miền Nam
Nếu như ở miền Bắc, hầu như tất cả các loại quả, kể cả quả ớt mang vị cay xè đều có thể bày lên bàn thờ, miễn sao mâm ngũ quả trông đẹp mắt, thì người miền Nam lại kiêng kỵ một số trái cây và có phần cầu kỳ hơn trong cách chọn lựa. Mâm ngũ quả ở miền Nam không bao giờ có chuối, vì loại quả này tên gọi có âm giống từ “chúi" thể hiện sự khó khăn, trắc trở trong cuộc sống. Quả cam cũng không được có mặt trong mâm ngũ quả ngày Tết, vì câu “quýt làm cam chịu”, hay như trái lê đồng nghĩa với “lê lết”…
Ở miền Nam bạn sẽ thường thấy
các loại trái cây như: mãng cầu, dừa, đu đủ, xoài, sung, thơm,… đọc lai
lái giống như “cầu vừa đủ xài” hay “cầu vừa đủ sung”. Trong đó, sung
thường có mặt trong hầu hết các mâm ngũ quả ở miền Nam với hàm ý cầu
chúc cho một năm mới sung túc, ấm no.
Mâm ngũ quả ngày Tết miền Trung
Do chịu sự giao thoa của văn hóa 2 miền nên mâm ngũ quả miền Trung có phần “thoáng hơn” trong cách lựa chọn các loại trái cây. Tuy khí hậu có phần không ưu đãi với miền đất sỏi đá này, nhưng mâm ngũ quả miền Trung hầu hết vẫn có mặt đầy đủ các loại trái cây như chuối, mãng cầu, sung, dừa, đu đủ, xoài…Ở miền Trung, người dân không quá câu nệ hình thức ý nghĩa của mâm ngũ quả, mà chủ yếu có gì cúng nấy, thành tâm dâng kính tổ tiên.
Ý nghĩa của một vài loại hoa quả thường được bày trên mâm ngũ quả
- Nải chuối như bàn tay ngửa, hứng lấy những gì tinh túy nhất của mùa Xuân để đọng thành quả ngọt; nó còn có ý nghĩa che chở, bảo bọc.
- Lê (hay mật phụ), ngọt thanh ngụ ý việc gì cũng trơn tru, suôn sẻ
- Lựu, nhiều hạt, tượng trưng cho con đàn cháu đống
- Đào thể hiện sự thăng tiến
- Mai, do điển phiếu mai, con gái phải có chồng, hạnh phúc, không cô đơn
- Phật thủ giống như bàn tay của Phật, chở che cho con người
- Táo (loại trái to màu đỏ tươi) có nghĩa là phú quý
- Hồng, quýt rực lên màu sắc mạnh mẽ, tượng trưng cho sự thành đạt
- Thanh long - ý rồng mây gặp hội
- Bưởi, dưa hấu: căng tròn, mát lành, hứa hẹn sự ngọt ngào, may mắn
- Nải chuối như bàn tay ngửa, hứng lấy nắng sương đọng thành quả ngọt và che chở, bảo bọc
- Quả trứng gà có hình trái đào tiên - lộc trời
- Dừa có âm tương tự như là “vừa," có nghĩa là không thiếu
- Sung gắn với biểu tượng sung mãn về sức khỏe hay tiền bạc
- Đu đủ mang đến sự đầy đủ thịnh vượng
- Xoài có âm na ná như là “xài”, để cầu mong cho tiêu xài không thiếu thốn.
Quả độc, đắt tiền mới nhiều "lộc". Có phải vậy?
Với công nghệ trồng, ghép cây tiên tiến, ngày nay, không ít những loại quả có hình dáng độc và lạ được bày bán trên thị trường. Nhiều người đổ xô đi mua những loại quả lạ như bưởi hồ lô, bưởi thỏi vàng, dưa hấu thỏi vàng, khắc chữ Phúc, Lộc, Thọ... về bày mâm ngũ quả ngày Tết những mong tổ tiên, ông bà chứng cho tấm lòng mà ban nhiều "lộc" cho con cháu.
Thế nhưng, theo T.S Nguyễn Văn Vịnh, việc cúng các loại hoa quả độc, lạ trong ngày Tết không thực sự cần thiết, bởi hoa quả đắt tiền, độc lạ không tạo ra một sự ứng nghiệm nào của thần linh hay ông bà tổ tiên như nhiều người vẫn nghĩ. Việc này lại rất tốn kém (bởi giá có thể lên đến tiền trăm, tiền triệu), hơn nữa, những người không có khả năng mua sắm những loại quả như thế sẽ có tâm lý thua thiệt. Bày mâm ngũ quả trên ban thờ không cần thiết phải độc, đắt mới nhiều lộc. Tất cả chỉ cần kiệm ước, gọn gàng và sạch sẽ, vậy là đủ.
Tuy 3 miền Bắc – Trung – Nam có sự khác nhau về văn hóa, song việc bày biện mâm ngũ quả ngày Tết luôn là một nét văn hóa đặc sắc, thể hiện lời cầu chúc cho một năm mới ấm no, hạnh phúc của người dân Việt Nam. Và cho dù sinh sống ở phương trời nào, đã là người dân Việt Nam thì sẽ không bao giờ có thể quên đi tục lệ này trong dịp Tết Nguyên Đán nhằm gìn giữ bản sắc dân tộc cho bản thân và cho con cháu.
Tags: mâm ngũ quả ngày tết, mâm ngũ quả miền Bắc - Trung - Nam, bày mâm ngũ quả ngày tết, cách chưng mâm ngũ quả ngày tết, cách trang trí mâm ngũ quả ngày tết đẹp,
>>> Cách muối hành củ ăn Tết trắng nuột, không hăng
>>> Cách luộc Gà ngon, đẹp cũng Tết
>>> Những câu đố mẹo vui
>>> Chọn tuổi xông nhà Tết Ất Mùi 2015
>>> Con gái tay lạnh thì chung tình. Tại sao?
>>> Những câu chúc năm mới hay, ý nghĩa.
Mâm ngũ quả mang ý nghĩa rất thiêng liêng thể hiện đạo lý uống nước nhớ
nguồn, lòng thành kính với tổ tiên và những ước nguyện của gia chủ thông
qua tên gọi và màu sắc của từng loại trái cây.
Theo chuyên gia phong thuỷ Nguyễn Văn Vịnh (Trưởng khoa Khoc học cơ bản, trường Đại học Mỹ Thuật Công Nghiệp Hà Nội), sở dĩ người ta bày mâm ngũ quả (5 loại quả) vào ngày Tết là tượng trưng cho thuyết ngũ hành (sự hoà hợp giữa vạn vật, trời đất và con người). Theo thuyết ngũ hành: Kim màu trắng, Mộc màu xanh, Thủy màu đen, Hỏa màu đỏ, Thổ màu vàng. Mâm ngũ quả thường theo 5 sắc màu đó để phối trí cho phù hợp. Do trái cây ngày càng đa dạng nên mâm ngũ quả ngày càng phong phú hơn và người ta cũng không câu kệ cứng nhắc “ngũ quả” nữa mà có thể là bát, cửu, thập quả. Dù bày biện nhiều loại trái cây hơn nhưng người ta vẫn gọi là “mâm ngũ quả”.
Trên thực tế, ở mỗi một vùng miền, người ta lại có những cách bày biện mâm ngũ quả khác nhau. Để bày mâm ngũ quả thế nào cho đẹp mắt và ý nghĩa, phù hợp với đặc trưng của vùng miền, Blog xin chia sẻ cách trang trí mâm ngũ quả ngày Tết 3 miền Bắc - Trung - Nam nhé!
Mâm ngũ quả ngày Tết miền Bắc
Ở miền Bắc, mâm ngũ quả được sắp xếp theo 5 sắc màu tượng trưng cho mong ước được ngũ phúc: giàu có, sang trọng, sống lâu, khỏe mạnh, bình yên. Và dựa theo thuyết Ngũ hành, mâm ngũ quả miền Bắc thường trưng bày 5 loại quả có 5 màu khác nhau như: mận, đào hoặc lê màu trắng (Kim); chuối/táo màu xanh (Mộc); hồng xiêm hoặc nho đen, mận màu đen (Thủy); hồng hoặc táo tây, ớt màu đỏ (Hỏa); bưởi hoặc phật thủ, cam, quýt màu vàng (Thổ).
Mâm ngũ quả ngày Tết miền Bắc
Có nhiều gia đình bày cả trái đu đủ để tượng trưng cho sự no đủ, sung túc, đủ đầy cho gia đình trong năm mới. Tất cả những loại quả này đều trọng sự tươi ngon, mát lành, không hư hỏng.
Mâm ngũ quả ngày Tết miền Nam
Nếu như ở miền Bắc, hầu như tất cả các loại quả, kể cả quả ớt mang vị cay xè đều có thể bày lên bàn thờ, miễn sao mâm ngũ quả trông đẹp mắt, thì người miền Nam lại kiêng kỵ một số trái cây và có phần cầu kỳ hơn trong cách chọn lựa. Mâm ngũ quả ở miền Nam không bao giờ có chuối, vì loại quả này tên gọi có âm giống từ “chúi" thể hiện sự khó khăn, trắc trở trong cuộc sống. Quả cam cũng không được có mặt trong mâm ngũ quả ngày Tết, vì câu “quýt làm cam chịu”, hay như trái lê đồng nghĩa với “lê lết”…
Mâm ngũ quả ngày Tết miền Nam
Mâm ngũ quả ngày Tết miền Trung
Do chịu sự giao thoa của văn hóa 2 miền nên mâm ngũ quả miền Trung có phần “thoáng hơn” trong cách lựa chọn các loại trái cây. Tuy khí hậu có phần không ưu đãi với miền đất sỏi đá này, nhưng mâm ngũ quả miền Trung hầu hết vẫn có mặt đầy đủ các loại trái cây như chuối, mãng cầu, sung, dừa, đu đủ, xoài…Ở miền Trung, người dân không quá câu nệ hình thức ý nghĩa của mâm ngũ quả, mà chủ yếu có gì cúng nấy, thành tâm dâng kính tổ tiên.
Ý nghĩa của một vài loại hoa quả thường được bày trên mâm ngũ quả
- Nải chuối như bàn tay ngửa, hứng lấy những gì tinh túy nhất của mùa Xuân để đọng thành quả ngọt; nó còn có ý nghĩa che chở, bảo bọc.
- Lê (hay mật phụ), ngọt thanh ngụ ý việc gì cũng trơn tru, suôn sẻ
- Lựu, nhiều hạt, tượng trưng cho con đàn cháu đống
- Đào thể hiện sự thăng tiến
- Mai, do điển phiếu mai, con gái phải có chồng, hạnh phúc, không cô đơn
- Phật thủ giống như bàn tay của Phật, chở che cho con người
- Táo (loại trái to màu đỏ tươi) có nghĩa là phú quý
- Hồng, quýt rực lên màu sắc mạnh mẽ, tượng trưng cho sự thành đạt
- Thanh long - ý rồng mây gặp hội
- Bưởi, dưa hấu: căng tròn, mát lành, hứa hẹn sự ngọt ngào, may mắn
- Nải chuối như bàn tay ngửa, hứng lấy nắng sương đọng thành quả ngọt và che chở, bảo bọc
- Quả trứng gà có hình trái đào tiên - lộc trời
- Dừa có âm tương tự như là “vừa," có nghĩa là không thiếu
- Sung gắn với biểu tượng sung mãn về sức khỏe hay tiền bạc
- Đu đủ mang đến sự đầy đủ thịnh vượng
- Xoài có âm na ná như là “xài”, để cầu mong cho tiêu xài không thiếu thốn.
Quả độc, đắt tiền mới nhiều "lộc". Có phải vậy?
Với công nghệ trồng, ghép cây tiên tiến, ngày nay, không ít những loại quả có hình dáng độc và lạ được bày bán trên thị trường. Nhiều người đổ xô đi mua những loại quả lạ như bưởi hồ lô, bưởi thỏi vàng, dưa hấu thỏi vàng, khắc chữ Phúc, Lộc, Thọ... về bày mâm ngũ quả ngày Tết những mong tổ tiên, ông bà chứng cho tấm lòng mà ban nhiều "lộc" cho con cháu.
Sản phẩm “chắp tay vái Phật” là trái bưởi Năm Roi không hạt giá không hề rẻ, chỉ phù hợp với túi tiền của những người chịu chơi.
Thế nhưng, theo T.S Nguyễn Văn Vịnh, việc cúng các loại hoa quả độc, lạ trong ngày Tết không thực sự cần thiết, bởi hoa quả đắt tiền, độc lạ không tạo ra một sự ứng nghiệm nào của thần linh hay ông bà tổ tiên như nhiều người vẫn nghĩ. Việc này lại rất tốn kém (bởi giá có thể lên đến tiền trăm, tiền triệu), hơn nữa, những người không có khả năng mua sắm những loại quả như thế sẽ có tâm lý thua thiệt. Bày mâm ngũ quả trên ban thờ không cần thiết phải độc, đắt mới nhiều lộc. Tất cả chỉ cần kiệm ước, gọn gàng và sạch sẽ, vậy là đủ.
Tuy 3 miền Bắc – Trung – Nam có sự khác nhau về văn hóa, song việc bày biện mâm ngũ quả ngày Tết luôn là một nét văn hóa đặc sắc, thể hiện lời cầu chúc cho một năm mới ấm no, hạnh phúc của người dân Việt Nam. Và cho dù sinh sống ở phương trời nào, đã là người dân Việt Nam thì sẽ không bao giờ có thể quên đi tục lệ này trong dịp Tết Nguyên Đán nhằm gìn giữ bản sắc dân tộc cho bản thân và cho con cháu.
Tags: mâm ngũ quả ngày tết, mâm ngũ quả miền Bắc - Trung - Nam, bày mâm ngũ quả ngày tết, cách chưng mâm ngũ quả ngày tết, cách trang trí mâm ngũ quả ngày tết đẹp,
>>> Cách muối hành củ ăn Tết trắng nuột, không hăng
>>> Cách luộc Gà ngon, đẹp cũng Tết
>>> Những câu đố mẹo vui
>>> Chọn tuổi xông nhà Tết Ất Mùi 2015
>>> Con gái tay lạnh thì chung tình. Tại sao?
>>> Những câu chúc năm mới hay, ý nghĩa.
văn hóa thật đa dang
ReplyDelete